TREIZH 

( Dastumadenn divyezhek )

I - Kêrioù ha Kêriadennoù Aelezed

3 )    Kernevez *

          ( Virjinia )

Kinniget da Vefa de Bellaing


 

" Ha da belec'h ez it pa'z eo tizhet penn hoc'h hunvre ? "

( 1 )
 ( And where do you go when you get to the end of your dream ? )
Dan Fogelberg - " Nether Lands " - Hickory Grove Music , 1977 ( ASCAP )
All rights reserved .


                           
 

       1 - Pignat a ranker evit mont da Gernevez .
Kuitaet oc'h bet ar gêr vras dizanv , astennet ganti he brec'hioù en oabl damlouet , dindan ar glav ... Dilezet ivez Porzh-Houarn Lyon , pell zo , e voged , e rouestlad linennoù hent-houarn hag e zonkadurioù diniver .
Aman , ez eus tud pres warno . Redek a reont a bep tu , bount ha chav ganto , evel merien .
Hag evel ur freg e klemm divent an Denelezh , gant e lavar diveiz , e skrign ar rodoù war an houarn : du-hont , steuziet en engroez , evel lonket gantan , un dorn astennet en dic'hoanag war-zu unan bennak all , war dec'h , evel skeud ur minc'hoarzh war glask ur plac'h yaouank .
Houman , aet buan diwar wel , he deus diskouezet deoc'h , e-pad un herrad berr , hent ur vuhez adc'hanet ...
             Klask a rit en em rein da gousket , gourvezet war ho fled , en desped d'an trouz , d'an tommder , d'an diaez m'eo bezan c'hwec'h den stardet kichen-ha-kichen , ha roc'hal a ra unan anezho , bern-war-vern , er c'hambod strizh-se .
             C'hoarzhadennoù mouget , kuzhuligoù n'eus fin ebet dezho gant daou anezho , e-krec'h ...
Ha  da gredin 'zo eman Laura ha Muriel o klask o kouvian , ha koulskoude , n'o anavezit ket , kas ac'hanoc'h en o c'hoari , ha rein hoc'h ali war o c'hudennoù diabarzh n'emaoc'h mui dic'houzvez anezho ken .
            Da c'houde , eo bet trec'h an hun warnoc'h , en diwezh , hag horjellerezh gwaskus ar vagon a zo deut a-benn d'ho luskellan ...
            Buanoc'h-buanan , e tremen skeudennoù diwezhan an devezh , a-feur ma tap an tren tizh , dre riboull divoull an hunvreoù diechu : distro d'ar burev poultrennek , damvelen e skleur ar goulou neon , gant e zremmoù blouc'h , daouarn bouk tud lorc'hus , fouge ha stad enno dalc'hmat .
Dihelloù kaset da benn , etre div gaozeadenn ne servijont da netra , nemet da lakaat biz an horolaj landreant da vont primoc'h ...
Klianted amjestr , pellgomzadennoù , promesaoù pilpous d'ur plac'h a vo disonjet buan , peogwir ne douell nemet hoc'h enoe ...
            Hag evel-se e tibun ur vuhez , dizudi , diret a-grenn , dre ijin un ardivink diskiant ha diroll hepken , hini ur c'hargiad yaouank , e-unan-penn , hag a glask tec'hout diouzh ar pemdez unton : heman oc'h en em gav gludet e brizh boazioù e genseurted !
            Ha setu erru ar pred-se , en diwezh , ar poent hirgortozet da vont kuit , da c'hwec'h eur rik , met araokaet un tamm hiziv , rak , abaoe an derc'hent , mezvet oc'h ha moustret eo ho kalon , skoulmet ho poull-kalon gant avel ar frankiz : c'hoant ho poa da zislonkan zoken , a-wechoù ...
Ur sigaretenn gant unan all c'hoazh , hag an amzer 'ra he zro .
            Goude-se , evel dre laer , 

e tec'hit kuit !
            Gweledegizhioù all a darzho bremaik , pelloc'h , diresisoc'h , pa vo morzet an noz , serret en he c'havell kevrinus :  emaon war gein ur marc'h feuls , d'an daoulamm , a-hed gouelec'h divent al Lev-Traezh , e Plistin , e-tal mor dirollet va bugeliezh ha va yaouankiz . Pemzek vloaz e oan d'ar mare-se . 
Adwelout a ran c'hoazh va c'harantez kentan , diamen , gant he fennad- blev hir , liv ar mel . Ruzian a rae he dremm , ha grik ne

rannemp ...
Pallenn ar pavioù-bran , hag ar banal e bleunv , a skuilhe o frond war an tevinier uhel . Lakaet e veze bodoù an nevez-amzer , dizeliet gant an avel-vintin , war lien kriz ar mor-bras . Hag ez ae livioù anezho , ken tener , da goll e koumoul un oabl damruzlivet gant ar spi .
             " Da belec'h eo aet an holl draoù-se 'ta ? " , emezon-me , a feur ma tizolo ar saprennoù ken bras ha du er goulou-deiz gwenn-holl , dindan an erc'h dinamm : ha gedourien int , war a seblant , e traon ar barroù meurdezus . 
Netraigoù , marteze , ganet diwar arvestin neuz an traoù , evel ur c'hoant diwalc'h war nij en aer , hag a vefe mennet , a-wechoù , da enkrezin kalon un den yaouank o vont da gestal ur gwirvoud all , ur boud all enno .
Tra ken , a-dra-sur , met ur brizhhunvre dibad , hag a dresfe trolinennoù diresis ur Spes peurbadel , gant e donkadur dreistlavar ...
Komzoù steuziet kerkent ha bet klevet , a sonje din , hag a adkaver gant poan e kammdroiù un endervezh sioul , kent nijal kuit diwar muzelloù un Achantourez , ' trezek broioù kevrinus .  
Netra all , panevet uloc'h e kontreoù ar rez , luc'hskeudennoù kozh ...


        2 - Sellout a ran outo , bep an amzer , pa sav hiraezh ennon d'an deizioù tremenet . 
Da zremm a gas ac'hanon c'hoazh davit ar momedoù-se a c'hras hag a gerse , war glask ur marevezh kollet .
             Ne oa nemet ur sizhunvez-ehan , koulskoude , 'vel kalz reoù all ,

en ul lec'h m'eo kustum an dud mont da skian , en Alpoù .
En ti-prenn bras-se , avat , war ar menez , e rene un endro gouel , intret a joa hag a yaouankiz . Hep mar , en gortoz e oan-me d'un dra bennak burzhudus , un dra ne oamp ket evit ober zoken , " dreistdiraez " , evel ma ouzhpenni diwezhatoc'h , te , plac'h Sant-Loeiz ** , war un ton pragmatek .
" C'hwi , Gallaoued , eo hunvreerien , evel Chateaubriand ... Ar Romantelezh am eus studiet ! " , ' poa lavaret din , stad ennout , en ur zistagan ur c'hoarzhadenn sev , ma kleved enni , neuze , son da vouezh ken dudius , " a-vaez-bro " .
Met , en tu-hont d'ar meizad mezegel-se , yen un tamm , dispriz ennan , e oa kuzhet , me 'zo sur , ha pa vefe bet diemskiant evidout , ar gourvenn da c'houzout hiroc'h diwar va fenn , da lakaat da voemerezh da c'hoari ganin-me , d'am waskan ...
" O , Virjinia , hag ez eo un disterig plas ez kalon evit ur garantez c'hloazet ? Is there a place in your heart for a wounded love ? ( 2 ) 
Diwar adlenn ar varzhoneg gozh-se , e klaskan faltazian war da vuhez a-vreman , ken estren hiviziken , trec'hin war gement a zo deut re ziseblant etrezomp , 'vel ar sioulded-se , kalz re spis , degaset din , hag en desped din , gant distruj didruez an amzer hepken .
             E-pad pell em eus gouelet , gouzanvet ' m eus .
Den n'en deus garmet krenvoc'h eget an droug-se ennon , dihunet kriz diwar santad ar goullanter , 'vel ur sammad re bounner ha didrouz .
             Penaos tapout krog er pezh na c'haller ket merzet ?
Penaos en em goll e froudennoù an avel , hag a hoal ac'hanoc'h , a dro hag a dec'h , a-daol-trumm , a-sil dre ar c'hoabrennoù ?
" Piv en deus gwelet an avel ? " ( 3 )
             Ha dleet 'oa din mont da heul ar wennili , a-us plaenenn divent ar morioù , pe guzhat , rag-eeun , e-barzh ul lizher ?
Morse respont ebet n'em eus bet .
             Ur wech hepken ' poa skrivet din evit va zrugarekaat war-bouez ur valizenn bet ankounac'haet ganit dre zievezh , hag adkaset ganin goude , an holl frejoù war va c'houst . Setu tout .
             Ne oa lec'h ebet ennout evit an tremened .
Dazont ebet , kennebeut , goude hon devalennoù foll war roudennoù-ski Kernevez , hor c'haouadoù c'hoarzhin , hor c'hrogadoù fent en erc'h gant Padrig ha Bernez .  
Nag hor c'hendivizoù entanet war oberennoù Carson McCullers , ha re Novalis , da belec'h int aet 'ta ? 
" The Sojourner " on , an dremeniadez , emezout , e-ser c'hwezhan an tan , moarvat , ha gant ur pezh fouge ennout . ( 4 )
" Ha te , Heinrich out , paourkaezh ! Gouelan a rez c'hoazh , kollet eo da Sophie ganit ! " , ez poa lavaret din war ton ar godis hag an damant . ( 5 )
             Diwar-benn va Breizh din-me edon o komz dit ,  a-zivout he yezh ankouaet hag he sevenadur disprizet .
" Tud iskis oc'h-c'hwi , Gallaoued ! Fentus eo , han ! Ne'm eus anavezet aman nemet un dispac'her euskarat ! Ha te , breman ! " 
             Nag an abardaez-se , er piano-bar ?
Da ganenn hud az poa kanet , hini Dan Fogelberg , hon hini : " There's a place in the world for a gambler " ( Bez'ez eus ul lec'h er bed evit ur c'hoarier ) ... ( 6 )
Ha danset hor boa war-lerc'h , re hor boa evet , irish-coffee , sangria ...
" Gout 'rez , Yann , ma fell dit bezan eurus , e rankez sonjal

er c'houlzad resis-man hepken " . 
             Da zargreiz e oan o stardan , o lakaat va fenn war da blennad-blev hir alaouret .
Un dremm ael a floure va hini .
                                 Neuze , hep lavaret grik , az poa poket din feuls !


        3 - Diskennet omp en-dro .
Adkavet em boa va c'henseurted , buhez ar burev .
Ur chans 'oa dit m'he doa fiziet ennon he chomlec'h , a sonjen , ankeniet . Hag ivez , ma oa-hi o chom e rannvro Pariz , eveldon : " Au pair emaon , e Neuilly ...

evit daou viz c'hoazh . "
              Krenan a raen pa gleven ar c'homzoù-se , distaget ken sklaer , 'vel ur varnadenn .
Lizheroù karantez hir a skriven dezhi . Bep noz , e klasken pellgomz .
Bepred hegarat , habask , evel ma seblant bezan an Amerikaned , e c'hoarzhe-hi goap , difrom ha pragmatek , ouzh va c'hinnigoù .
             Lakaet e voe un emgav .
             Envorin a ran ... Kemer a ris anezhi dirak he skol-dans , plasenn an Invalides .
En e bleunv e oa Miz Ebrel . Ha me 'gave din e oa-hi boemusoc'h eget biskoazh .
Hep rannan ger ebet , e treuzjomp an Tuileries .
Kemennet ez poa din : " Klask klevet an diskan-man hepken :

Buhez , me 'gar ac'hanout ! "
Ha me da sonjal , koulskoude , en ur poz-kan all a salmfe trist e respont ennon , e-touez bernioù deil gwenvet gant flourig ar marv , hini avel an diskar-amzer :
" Miz Ebrel , e teuio ... Miz Gwengolo , e teuio d'am c'houn . " ( 7 )
             Leun-barr a levenez , e tennez da alan en aer sin : " Na pegen eürus on da vezan aman ... Pegen kaer eo an devezh ! "
An heol splann a sklerijenne da zaoulagad gwervaen , nemet e vefe da vousc'hoarzh a savfe davetan .
             Biskoazh n'ankounac'hain an ti-debrin-se , war-zu Saint-Michel , lec'h ma oan bet degaset ganit : " An Ostaleri Vihan "
Deut eo da vezan pal va firc'hirinadennoù .
             " Plijout a-walc'h a ran dit ? Troc'het 'm eus va blev " , a lavaras din a vouezh izel , gant he neuz eeun a roe c'hoant din , muioc'h c'hoazh , da bokat dezhi evel ur foll !
Kinnig a ris dezhi he frof : arc'henadoù-koroll nevez he doa diskouezet din a-raok , entanet , e gwitrin ur stal-vras .
Dre laer , e stokas he dorn ouzh va brec'h .
" Trugarez , Yann , n'on ket dellezek anezho , ne rankjes ket bezan graet kement-se . "
Termal a reas un tammig , mezh ganti , ruzaj o tont war he divjod : " ... Re gaer int ... "
War-nes eilgerian e oan bet , ha me da grenan gant an drivliadenn-se :
" Grik ... Ne lavar seurt ... Chom didrouz ... Piv 'c'hell didouezian ar gaou diouzh ar wirionez ? " ( 8 )
Goude ur predig sioul : " Gout a rez , me 'zo gant ar sonj da vont kuit bremaik ... da Vro-C 'hres em eus c'hoant da veajin gant Julia , va mignonez ... Anavezout mat a rez anezhi endeo , neketa ? " An hini a oa a chome e Bro-Saoz . A-hend-all , ez aent bepred da skian o-div a-gevret .
              Dinerzh , e respontis goustad , evel peurvantret dirak un dazont hepzi na oa tec'h ebet dioutan .
Hag an dra-se am boa raksantet , hep gaout ar galon da dalan outi .
Yen-skorn , marteze , e oa deut va mousfent eviti :
" Kredin a ran ez in d 'en em veuzin

er Saen " . 

              N'he doa ket kredet kompren , pe van he doa graet , kentoc'h , da c'hoarzhin : " Waah ! Pegen romantel oc'h-chwi bepred , Gallaoued ! "


        4 - Ne oa ket bet tizhet barr an dic'hoanag c'hoazh .
Pa oan oc'h ambroug anezhi e-tal digor meurdezus ar palez-se ma oa o chom ennan , e santis un tamm nec'hamant pa ranken dilezel eno va frinsez yaouank , evel dirak dor , prennet da viken , an ezvezans .
Mennet e oa d'am c'halonekaat , hag hi da laret din e teufe en-dro e-pad un nebeud

devezhioù .
Gerioù na c'hallent nemet degas muioc'h a anken war va spered .
             Derc'hel a raen anezhi an tostan din , daeroù em daoulagad ...
" Mont tre a rankan , breman ... So long , Yann ! Take care ! "
             Pell em eus gouelet ,

gouzanvet 'm eus .
Den ebet n'en deus merzet spisoc'h egedon e oamp ken dinerzh ha dic'halloud rak taolioù gidas an Tonkad .
Fellout a raje din da heulian betek penn ar Bed , dre ar morioù , war gein va marc'h-red , kozh ha feal .
M'em bije gellet ...

             Karout a raen ac'hanout , Virjinia .
Evel dour difinv al lenn , entanet gant ur sterenn diamen ...
Va c'harantez e oas , va bann-heol din-me .

             Mes , ro din ur respont : da ven e ranker mont pa'z eo bet tizhet penn an hunvre ?

( 1 )

 

                           ___     

DAN AR WERN - TREIZH ( Dastumadenn divyezhezk ) - II - Kêrioù ha Kêriadennoù Aelezed - 3 - Kernevez ( Virjinia ,  1986 ) - Pep gwir miret strizh - All rights reserved - Tous droits réservés . " TREIZH 

( Traversée ) " , copyright 2022 .

                             ___

Notennoù :

1 - Kanaouenn Dan Fogelberg : " Nether Lands ", Hickory Grove Music ( ASCAP ) , 1977 . All rights reserved .
2 - " Virjinia " , 1979 , e-barzh " Auberive " ( Heuliad ar Sterenn III ) 6 ,  barzhoneg  Dan Ar Wern .
3 - " Who has seen the wind ? " ( Piv En Deus Gwelet An Avel ? ) , danevell Carson McCullers , skrivagnerez amerikat ( 1914 - 1967 ) , embannet e 1956 e-barzh ar gelaouenn " Mademoiselle " , hag e-barzh " The Mortgaged Heart " ( Ar Galon Ouestlet Warni ) , Houghton Mifflin , Boston , 1971 .
4 - " The Sojourner " ( An Tremeniad ) , danevell Carson Mc Cullers , embannet e " Mademoiselle " e 1950 , ha goude , e-barzh " The Ballad Of The Sad Cafe " ( Gwerz ar C 'hafedi Trist ) , Houghton Mifflin (1951 ) .
5 - " Heinrich Von Ofterdingen " ( 1802 ) , romant lourennek , intret a varzhoniez hag a brederouriezh , brudet-kaer . Bet skrivet gant ar skrivagner german Novalis ( 1772 - 1801 ) , oberour meur ar Romantelezh .
Sophie Von Kühn , danvez-gwreg Novalis , a oa marvet yaouank-tre . Nec'het-bras e oa bet ar barzh gant ar gwalldaol-se .
6 - Kanaouenn all Dan Fogelberg : " There's a place in the world for a gambler ",e-barzh e albom " Souvenirs " , Hickory Grove Music ( ASCAP ) , 1974 .

7 - " April Come She Will " , kanenn vrudet gant Simon and Garfunkel . Pattern Music LTD , 1965 , Paul Simon . All rights reserved .
8 - " Dancing Shoes " ( Botoù Dansal ) , ur ganenn all gant Dan Fogelberg e-barzh e albom

" Nether Lands " .

* Kernevez ( Heuliad ar Sterenn III ) , e galleg " Auberive " ( Cycle de L'Etoile III ) - Copyright 2017 Dan Ar Wern / Edilivre et publié dans la revue " Al Liamm " ​​​​​​n° 336 de février 2003  - Traduit du Breton par l'auteur - Mars 1986 - Tous droits réservés / Pep gwir miret strizh / All rights reserved .

** Sant- Loeiz ( Missouri ) .

TREIZH 

( Dastumadenn divyezhek )

I - Kêrioù ha Kêriadennoù Aelezed

2 )    Vienna *

          ( Sisi )

" Take this waltz  ... " **

Leonard Cohen

         1 -  Lakaat a rin em sonj tec'hel emichans ganti un deiz d'ar menez 'vit klask repu en ur c'hev ? Distro d'an didrouz ( Heimkehr ins Schweigen ) , zoken m'eo sklasus anezhan a-wechoù ...

A-hend-all , 'vefe c'hoazh lorc'h ennoc'h d'emgavout un Aostrian pa vez pep tra diskaret , netra o chom met ludu digant ho hunvreoù klod hag enor ?

            Da donkadoù Marie-Antoinette ( Maria-Antonia ) pe Sissi ( Sisi ) e tenn hini Aostria , 'vel ur " Serr-Noz an Doueed " e douster an abardaez , da re Hymir ha Niflheim a vez gourvezet er Palez Strink-man a sav da 1680 ( Mil c'hwec'h kant ha pevar-ugent ) metr a uhelder e-kichen ur c'haezh brezelour bet kouezhet war dachenn-emgann ar Brezel Bras ' touez dismantroù an Impalaerezh . ( 1 )

         2 - Henvel a-walc'h eo ouzh danevellad Stefan Zweig bet taolennet gantan en e envorennoù ( Die Welt von Gestern ) eus un devezh kaer tremenet e Baden e miz Gouere 1914 ' kreiz koadeg vojennel Vienna :

" Abaoe pell n'omp ket bet un hanvezh evel-man ... " ( 2 )

            Met pa vo kemennet emberr drouklazh pennhêr an tron gant ur skritell fichet ouzh ar c'hledour-senin , e vo tavet war un dro geiz an eostiged ha sarac'h ar gwent er gwez , o lezel an arnev da zont war o lerc'h , klaviazet-brav gant Beethoven a blije dezhan kalz an hanvadur-man diouzh an oberour . ( 3 )

            Diogelin a raio dezvarnourien sonerezh bennak e rafe heul e " Vugulsimfonienn " d'e " Bemvet " , hini an Tonkadur , o kenglotan mat ganti war he lerc'h .

Ha padal , ' vefe tu d'he zostaat 'vel ur c'hoar ouzh hini Mahler he deus un hevelep niverenn  ? ( 4 )

Rak e teuio an " tri zaol-se " tapet gant an haroz , " hag hen diskaro 'vel ur wezenn gant an diwezhan anezho " , da vezan  'vel rakskeudenn ul lusk diouganel taolennet-brav-tre gant un diwezhenn fourgasek o hanvalout senin glaz ar marv 'vit lignez an Habsbourged ha kloc'h-galv euzhus an Nazied : diskouez a ra en a-raok reuzc'hoari Mayerling pezh ' vo dazont Sissi , 'vel m'eman fin an Impalaerezh o kemenn kouezh e doare Wagner an Trede Reich  . ( 5 )

" En ivez en deus bet tri zaol digant e Blanedenn , a anzav ouzhomp e bried Alma diwar-benn Mahler , hag an trede en deus e drec'het . Ken drant e oa , sur-mat eus pezh en doa graet , e oberenn a wele 'vel ur wezenn e barr e vleunv . ( 6 )

Pezh a zlee sonjal da waz Franz Joseph eus e hini war a seblant , neketa ? ( 7 )

            3 - En enep evidout , e wreg impalaerez bet ken mezevellet gant Bro-C'hres ken en em selle 'vel ur Brinsez Troia forbannet o ren war ribl islonk distrad an Istor , e talveze dit bezan war wall enkrez da zoareoù klanvourez distabil , chench-dichench , rak aon na 'z afe da get da hunvre da viken .

- Da belec'h 'man-hi o ruilhal he boul , da beseurt isfont e kouezhfe he buhez , garanet don-ouzh-don e roc'h he digenvez  ?

N'eo ket bet roet an eurvad da skoselloù , a zisoc'ho an Andromac'he nevez-man a-benn ar fin ... met tarzhan a ra sklerijenn ouzh skoselloù . Ha me , n'on nemet ur skosell ... 

( 8 )

" Â , plijet gant Doue na vefen deuet kuit diwar ar wenodenn

   He defe va c'haset d'ar Frankiz ! ( 9 )

           4 - Hunvre zispi ur vammvro lieskenel ma veze tu da gomz liesyezhoù dishenvel enni ( daoust ha n'he doa ket desket

an Hungareg ? ) , met az afe buan da goll hep chom bev en he goude , trec'het anezhi gant youl-sevel Prusia hag arc'hadurioù ar vroadelourion .

           5 - Hi eo anezhi pe he spes am boa kredet gwelout o stranin war vord dourioù tenval Salzburg , ar gêr achantet , d'ar c'hwec'h warn-ugent Gouere 2010-se . P'lec'h

'maout-te , Sisi ? Pe hent kildro en deus heuliet da harod kanvaouüs ?

Hag enorin a rafe da vemor Leonard Cohen war dremen e keoded Mozart , hag hini miliadoù tud argaset a c'hoantae Erer Berchtesgaden er Salzberg , nepell ac'hano , tagan en e grabanoù ?

Take this waltz ...

Peseurt diforc'h a-hend-all evidout etre Salzberg ha Salzburg ? 

" Met aman , dres aman ,

  'Tre un trec'had hag e saotroù ,

  'Tre un traitour hag holl da c'hloazioù ,

  Va c'harantez , da c'hervel a ran ... "

  But here , right here ,

  Between the moonlight and the lane ,

  Between the victim and his stain ,

  Between the traitor and her pain ,

  Love calls you by your name ... " ( 10 )

                                      ___ 

DAN AR WERN - TREIZH ( Dastumadenn divyezhezk ) - II - Kêrioù ha Kêriadennoù Aelezed - 2 - Vienna ( Sisi ,  2011 ) - Pep gwir miret strizh - All rights reserved - Tous droits réservés . " TREIZH ( Traversée ) " , copyright 2022 .

                             ___

Notennoù :

1 - " Höhlen Eisriesenwelt " ( Kevioù " Bed Ramzed Skorn " ) . Ar rouedadoù dindandouar brasan ar bed ( daou-ugent kilometrad ribouloù ) o tigerin e 1664 m a uhelder , lec'hiet en Tennengebirge , un daouugentad bennak a gilometroù er su da Salzburg . 

Anvioù Doueed hanternoziat o deus ar salioù :

- Hymir an Tenval , ramz skorn .

- Niflheim pe Nebelheim ( gant e ograoù skorn ) o arouezian an Denvalijenn .

Von-Mörk-Dom , a-ziwar anv livour ha diazezer Speleologiezh Salzburg Alexander von Mörk von Mörkenstein ( 1887 - 1914 ) , bet kouezhet war an dachenn-emgann er Brezel Bras ha kaset en-dro aman e ludu diouzh e c'hoant diwezhan .

2 - " Bed an Derc'hent " ( " Die Welt von Gestern " , 1942 ) , 9 - Emvuhezskrid Stefan Zweig ( 1881 - 1942 ) . 

3 - " Bugulsimfonienn " ( pevare luskad : an Arnev )  , sonaozet etre 1805 ha 1808 gant Ludwig van Beethoven ( 1770 - 1827 ) .

4 - " Simfonienn niverenn 6 " , lesanvet " Skrijus " , aozet etre 1903 ha 1904 gant Gustav Mahler ( 1860 - 1911 ) .

5 - Mayerling , kêriadennig e menezioù Wienerwald ( Koadeg Vienna ) ma kavas eno marv en abegoù disklaer an Arc'hdug Rudolf Aostria-Hungaria  ( 1858 - 1889 ) , pennhêr , mab-unan Franz Joseph hag Elesbed Wittelsbach ( Sisi ) . 

Arroud eus " Lizheroù " ( " Briefe " , 1925 ) Mahler ( " An tri zaol " ) .

6 - Alma Mahler ( 1879 - 1964 ) , livourez ha sonerez Aostria a euredas da gentan gant Mahler : " Envorennoù eus Gustav Mahler "

( " Erinnerungen an

Gustav Mahler " , 1971 ) .

7 - Franz Joseph Ian ( 1830 - 1916 ) , impalaer Aostria ha roue Hungaria - Muntret 'oa bet e Jeneva e bried , Elesbed Wittelsbach ( 1837 - 1898 ) , lesanvet " Sisi " .

8 - " Pajennoù Deizlevr : Envorennoù eus Mestr-Studi an Impalaerez Elesbed " ( " Tagebuchblätter : Erinnerungen des Hauslehrers der Kaiserin Elisabeth " , 1898 ) gant Constantine ( Kostas ) Christomanos ( 1867 - 1911 ) , barzh ha skrivagner gresian .

9 - Barzhoneg Sisi meneget e " Rudolf ha Sekredoù Mayerling " ( " Rodolphe et les Secrets de Mayerling " , 2004 ) , levr Jean des Cars .

* Aman Hag Ahont - 13 - Aostria , Hunvre Sisi Aet da Get - ( Breton Version / E Brezhoneg ) - 6 a viz Du 2011 ha Pedennoù un Harluad

( Prières d'un Exilé ) , III - Beajoù (  Voyages ) , 27 - Copyright 2018 Dan Ar Wern / International Book Market LTD.-OmniScriptum Publishing Group - Editions " Muse " - Alle Rechte Vorbehalten . 

** 10 - " Take this Waltz " , copyright Stranger Music Inc. / Leonard Cohen 1988 , e-barzh " I'm your Man " albom ha " Love Calls You by your Name "  , copyright Stranger Music Inc. / Leonard Cohen 1967 , e-barzh e " Songs of Love and Hate " albom - All rights reserved . 

TREIZH 

( Dastumadenn divyezhek )

I - Kêrioù ha Kêriadennoù Aelezed

1 )    Venezia *

         ( Aziliz )

" Gondeln der Trauer ,
  Eisige Schauer ,
  Venedig im Winter ,
  Ohne Dich ... " **


Evit Thomas Mann


         1 - " Pezh a glevomp c'hoari , gant arzourien vras , zoken , a laka ennomp ken alies ur gersenn c'hwerv , kevrinus , rak en hon hunvreoù e vevomp , gant sonerezh ar stered .
Met , pa vez sonet gant Aziliz , eo ken brav hag en hor rez , ha bravoc'h c'hoazh war an trumm ! "
            Gant varv he bugel , e seblant dezhi bezan kollet ivez , gant ar vaouez yaouank , karantez he buhez , hag " ez eo aet da get ar bed , ar gouloù . "
Arvestin a ra , dic'halloud , ouzh trec'hlid ar Marv .
             " Petra 'ta out deuet d 'ober 'man , etrezomp , Aziliz ? " , a c'houlenn he breur outi .
" Petra , e-kreiz hor poanioù ? " ( 1 )

                                      

       2 - Marteze , o tegas koun eus Venezia , vleunienn ziwenvus , e vefe ret din adselaou sonerezh dreistpar Mahler , " Adagietto " e bempvet gensonadeg , sklerijennet gant pennober Visconti  ? ( 2 ha 3 )
Pe , c'hoazh , " Kanenn ar C'hondolerien Veneziat " , gant Mendelssohn , unan eus e " Denerganoù Dilavar " niverus ? ( 4 )
             Dre-hont , em boa bet chans da strenin un eurvezhioù bennak , e deroù ar bloaz 2007 , o sonjal e morennoù ar serr-noz , a veuze re vuan , diouzh va doare , an heol goanv ruz , e dourioù tenval ar Ganol Vras ...
Venezia !
             Chateaubriand a chomas aman e miz gwengolo 1833 .
Meneget en deus , en e levr , " Envorennoù eus an Tu-Hont d 'ar Bez " ( Mémoires d'Outre-Tombe ) ,  ur werzenn bet savet gant Chiabrera :

" O d'Italia dolente ,
   Eterno lume ,
   Venezia ! " ( 5 )
                                      

              Klask a rae ar skrivagner breizhat ken vrudet disklerian deomp e hoal evit " Keoded an Dojed " , dre m'en doa kavet , war a grede , ar Venezianed henvel o orin ouzh hini ar Wenediz e Breizh .
" Arguzet e oa bet , a skrive , e veze pesketaerien Mor-Bihan un drevannad " Pescatori " eus Palestrin : Venezia a vefe mamm , neket merc'h Gwened " . ( 6 )

        3 - Met an hent-man davit ar Marv ,

avat ?
P'edon en digenvez , o kantren a-dreuz  banelloù ha straedigoù  ken luziet ar gêr , en em gavout a raen ivez evel en ur milendall a-ziabarzh va boud .
Hini " Ene ar Bed " e oa , a vennfe hor bleinian e don-donan hor c'hreizon , evel e Neved kuzh an ilizigoù diniver ma'z aen enno e-barzh , en tu-hont d'an Amzer .
             Penaos em bije disonjet dizalc'h kollet al ledenez , pa save kroz ar mor , a-wechoù , gant e c'hourdrouz dispis , evel em Bro-me ?
Lonket e voe ivez Kêr-Iz en he fezh , " Dor " veurdezus , treuzoù diwel ar Bed All , arouez hor Frankiz , digabestr ...
Daoust ha ne vije ket bet ar gondolennoù eveldomp , paour-kaezh tud , a sonje din gant an Itron de Staël , " skeudoù nemeto , a rikl war an dour , henchet-dihenchet gant ur steredennig zister " ? ( 7 )

        4 - Iliz-Rouanez Sant-Mark : ur vaouez yaouank , daoulinet , a bede e zamc'houloù ur sal dilezet ha didrouz  . Daou pe dri e oamp hepken , e-tal ar Galon Sakr ...              

                                           

        5 - E korn ar blasenn vras-divent , e dammskeud ar serr-noz , e paras dre laer va selloù war skeud kevrinus ur gaer a grennblac'h , seurt fulenn e doare David Hamilton . ( 8 )
Tra ma dec'he kuit , siwazh , re vuan diwar va wel , e verzis war he muzelloù ur minc'hoarzh a geneilded ...
             Breman e oan da vale war " Ribl ar Sklaved " ( Riva degli Schiavoni ) , betek an Ostaleri Danieli ken vrudet .
Manejoù ha kezeg-koad ur fest foran peuzdigenvez , a boanie da drein en avel donvor , o troidellat he lampigoù ivez em fenn badaouet , heman o tont mezv-tre ganti tamm-ha-tamm , a-feur ma save hiraezh ganin d'am bugaleaj , am boa kredet adkavout e-pad un eilenn .
             E raksal vras ar palez , lorc'h enni gant he c'hoadajoù kizellet kaer , he c'hantolorioù-skourret meurdezus , hec'h alaouradurioù o lugernin , tu pe du , e seblantas dibunan dirazon , bet trellet va daoulagad ganto , un ambroug-kanv a dudennoù hollvrudet a zifoupe eus an amzer gent .
E pelec'h bennak e c'helle en em guzhat karantez diroll Musset evit George Sand ,

a sonjas ?
Ne oa nemet un hunvre sonerezh Wagner , pa glevas anezhan o tassenin em spered pennfollet , seul wech m'en em sile dre laer e notennoù entanet ennon , dre zraf-tro an nor ?
Aman e krogas ar mestr bras da labourat war  e " Dristan " , o sonjal , glac'haret , e Mathilde Wesendonk ... ( 9 )
Goude , o kaout sonj eus Marcel Proust , deuet aman gant e vamm er bloavezh 1900 , e welis skeudenn Swann a-dreuz " ur weledigezh am boa graet , en un doare dispis ha burzhudus war un dro " .
Spinan a rae ac'hanon e envor , tres diheverz eus kêr Venezia , " evel m'he doa laret din : - dalc'h krog ennon o tremen , mar bez krenvded a-walc'h ennout , ha klask dirouestlan kudenn an eurvad a ginnigan dit . "
Ha perak , a eilgerien neuze dezhi , " e teuio din ar marv da vezan ken diseblant " , goude bezan en em gavet a-nevez hon-daou . ( 10 )

       6 - Met , pa vez kouezhet ar bed en e boull , digasted ha dilez kalz tud ennan , ez eus karantez c'hoazh ?
Penaos hec'h adkavout , en em c'houlenn Hélène Grimaud ? 
N'eo ket henvel ouzh " plijadurioù-se ken lik ha dibreder " , ma vez komzet anezho gant Thomas Mann , heman oc'h arvestin ouzh bravder yaouankizoù an traezh ?
Henvel ivez ouzh garmoù-hud ur plac'h yaouank , leun a gevrin , hag he rez dilavar o lakaat anezhi da " guzhulikat gant an tasmantoù " , a-raok ma vefe poent dezhi en em rein da gousket , en diwezh , etre divrec'h ur vignonez ken espar he c'hened ! ( 11 )


                                      

       7 - N'em boa ket c'hoant kerzhout betek ar c'hae ken , da vont en hent

gant al lestr treuz ...
A-uc'h an dremmwel , e veze tenvalaet al Lido gant koabrennoù a liv bez , skeudoù yen an noz .
            " Piv a c'hellfe termenan anien un arzour , ha gouzout lenn e kevrinoù e ene ? , a sonjen me ivez gant poan . ( 12 )
Ha piv , nemetan , a vefe gouest , koulskoude , d'intent ouzh ar Gened ? 
Touellet e vezomp alies gant droug ur falsc'harantez , seurt klenved diremed , pa fell deomp tizhout ur pal dreistdiraez , ha kredin e vimp perc'henn war unan all bennak n'eo ket dimp .
             Bresk ha berrbad eo hor buhez war an Douar , neketa ? ' Vel ur veaj dremeniat ...
 En gortoz Spered ar C'hrouer emaomp , ma vefe ivez hon flammig spi ur sklerijenn Evitan en Nenv . 
Goude hepken , en distro , e paro nerzh ar Sonaozour Meur war hor c'halonoù dianket , en doare ma vefe adc'hanet Gantan Daspren an Nevez-Amzer ... Marteze ? 

        8 - N'eo ket hir an hent , adalek " Pont Huanadoù " betek ar Rialto . 
O tistrein d'am ostaleri , e ris un dro hent davit an iliz vihan ma voe Vivaldi badezet enni , d'ar 4 a viz Meurzh 1678 , " Chiesa di San Giovanni in Bragora " . 
Un doare enorin un den ampart-tre war ar sonerezh , barzh gwirion , en doa diskouezhet e oa mesket buhez ha marv an eil ouzh eben , war Rod Vras an amzerioù .
              D'an abardaez-noz-man , em c'hambr , edon oc'h arvestin ouzh dourioù tenval , a zazluc'he dindan al Loar ...
              Nepell ac'hano , d'an 13 a viz C'hwevrer 1883 , e oa nijet Wagner d'ar Bed All a-ziwar varlenn e wreg Cosima , merc'h Liszt . 
Aman en doa divizet ene ar mestr mont kuit da Varadoz Tristan hag Izold .
" Pell 'zo , panevet deoc'h , n'em bije skrivet notennoù sonerezh ken , a anzavas outi .
Hunvreal a rae e Mathilde ?
Ha me , hag e welin un deiz en-dro loc'hoù Venezia ?


                                    ___

 

DAN AR WERN - TREIZH ( Dastumadenn divyezhek ) - II - Kêrioù ha Kêriadennoù Aelezed  - 1 - Venezia 

( Aziliz , 2007 ) - Pep gwir miret strizh - All rights reserved - Tous droits réservés . " TREIZH ( Traversée ) " , copyright 2022 .
                                    ___
Notennoù :
1 - " Aziliz Etrezomp " ( Cécile Parmi Nous ) , gant Georges Duhamel ( 1884 - 1966 ) , e-barzh " Hanez ar Familh Pasquier " ( Chronique des Pasquier ) , 1933 - 1944 , Levrenn VII .
2 - Luchino Visconti ( 1906  - 1976 ) , filmour italiat , kenwerc'her " Marv e Venezia "

( Morta a Venezia , 1971 ) , hervez danevell Thomas Mann ,

" Der Tod in Venedig " ( 1911 , embannet e 1913 ) . Dremmourien : Dirk Bogarde , Silvana Mangano , Bjorn Andresen .
3 - Gustav Mahler ( 1860 - 1911 ) , sonaozour , bleinier laz-senin aostriat . Oberour " ar Pempvet Kensonadeg " ( 1902 - 1903 ) .
4 - Félix Mendelssohn-Bartholdy ( 1809 - 1847 ) , sonaozour alaman , oberour " Kanenn ar C'hondolerien Veneziat " , op. 30 , n° 6 , unan eus an " Tenerganoù Dilavar " ( Lieder Ohne Worte ) evit ar piano ( 1829 - 1845 ) , embannet etre 1834 ha 1868 .
5 - Gabriello Chiabrera ( 1552 - 1638 ) , barzh italian e-doug an Azginivelezh .
" Â , war boanioù Italia ,
  Ur sklerijenn beurbadel ,
  Venezia ! " , gwerzenn anezhan veneget gant Chateaubriand dirak pennad pevar al levr 40 eus e " Envorennoù eus an Tu-Hont d 'ar Bez " ( Mémoire d 'Outre-Tombe ) , 1809 - 1848 .
6 - Pennad Unnek , levr 40 " Envorennoù eus an Tu-Hont d 'ar Bez " , gant " Fanch-Reun Kastellbriant " ( 1760  - 1848 ) , unan ar skrivagnerien vrudetan Bro-Breizh ( François-René de Chateaubriand ) .
7 - Anne-Louise  Germaine Necker , baronez  Staël-Holstein ( 1766 - 1817 ) , skrivagnerez Bro-C'Hall . Oberourez " Corinne ou l'Italie " ( Kaourina hag an Italia ) , 1807 , meneget gant Chateaubriant ( Levr 40 " Envorennoù eus an Tu-Hont d 'ar Bez " , diwezh ar Pennad Trizek , anvet : " Tud Ijinet-Kaer awenet gant Venezia " ) . 
8 - David Hamilton , luc'hskeudenner breizhveuriat brudet  , ganet e 1933 , awenet gant koantenned skandinaviat yaouank .
9 - Mathilde Wesendonk , maouez yaouank a anavezas Wagner e 1852 . He C'heneilez-Kuzul e teuas da vezan evitan . 23 vloaz e oa hepken .
10 - Marcel Proust ( 1871 - 1922 ) , e-barzh  " An Amzer Adkavet " ( Le Temps Retrouvé ) , II , 3 - 4 , seizhvet ha levrenn ziwezhan , dalif , 1927 , eus " War Glask an Amzer Gollet " ( A la Recherche du Temps Perdu , 1913 - 1927 , Gallimard ) .
11 - " Kentelioù Prevez " ( Leçons Particulières ) , gant Hélène Grimaud , Robert Laffont - Pariz , 2005 .
12 - " Marv e Venezia " ( Der Tod in Venedig ) , danevell bet skrivet e 1911 , embannet e 1913 , gant Thomas Mann ( 1875 - 1955 ) , skrivagner aleman , Priz Nobel 1929 .

        

* Aman Hag Ahont - 8 - Venezia , e Melezour ar Garantez , Mask ar Marv ( E Brezhoneg / Breton Version ) - 23 a viz Genver 2007 - Embannet war  " Nidiad " niverenn 7 , Gouhere 2011 . Venise , au Miroir de l' Amour , le Masque de la Mort ( Version Française ) - Traduit du Breton par l'Auteur - 23 Janvier 2007 . 

* *  " Venedig im Winter " ( Vangelis / Michaël Kunze ) , in " Geheimnisse " , von Milva , Metronome Musik Gmbh , Copyright 1986 , Spheric B.V. , Amsterdam . Droits réservés . Alle Rechte vorbehalten .

Luc'hskeudennoù : Hélène Grimaud , Bjorn Andresen , Vittoria Puccini .

All rights reserved .

TREIZH 

( Dastumadenn divyezhek )

I - Dremmoù Aelezed

5 )   Maria *

       Maria gaezh ,

       ( Pedenn )

       " Kavet em eus drugarez ?

Neuze , " e lugerno a-nevez  ar bleunioù gant an heol  " , 'vel ma'z eo skrivet gant Francis Jammes . ( 1 )

Ha breman , pa selaouan ouzh sonerezh Debussy , emaon o kavout un diskar-amzer melkoniek en-dro , unan a spin 'giz un nadoz-aer eus he divaskell diavaez an traoù . Dislavar pe varzhelezh ? Piv ' c'hellfe larout ar gaou digant ar wirionez ? ( 2 )

      Ne oa hini ebet da gompren va zristidigezh " pa laoske a-unvan ganto o garmoù levenez steredennoù ar mintin . " ( 3 )

Kentan skleur tarzh un deiz nenvel  !

      " Steuzian a ra an noz , pellaat ar stered . Setu m'eo aet en-dro d'ar gêr gant o re garedik an doused diwezhan ...

Ha me hogen o tresan dit war an traezh ar gwerzennoù-man dindan ar glav ... " ( 4 )

      " Beuzet ' oa va sonj gant un dour druz nevez aet da sankan don en douar gwerso kent tarzhan hiziv eus askre tenval kondonioù an douar , tamm daeroù boull sklaer ha glan o ruilhal war vousc'hoarzh Da zremm 'vel perlez glizh dindan da valvennoù serret ... ( 5 )

" 'Vel kentan pok ar garantez 'raok ma vefe roet dezhi da intent he-unan ... " ( 6 )

      " Azginivelezh ar c'hras gant ur vuhez wirion a santfemp genel adarre ivez ennomp he c'halon o virvin krenvoc'h 'get anien hor boud ha pelloc'h 'get islonk distrad an dazont hag ar peurbad ; ur vuhez en he sav 'vel ur vleunienn vurzhudus e kildroioù ur bed a adkavomp fromet holl pa gemeromp penn hent Gwener pe erruomp estlammet dirak gouel drellus ar Brinsez Ishtar ... " ( 5 )

     Ha padal , pa'z an war-grec'h an duchenn Montmartre da bedin 'vel dec'h e-tal ar Galon-Sakr , eo bepred skoet va hini ken dister-me hag ar re all gant talmadennoù ken krenv ha kanvaouus un Den o youc'hal a-dreuz an egor divent rak hon didruez Outi pa oa bet dilezet en-E-unan er glac'har hag en dizeri war ar Grusifi !

'Vel un draen spern sanket don enni on gwasket me-ivez gant Da zilavar poanius , daoust d'ar skleurennig-se a sked a-wechoù war Da zremm gwerc'hezel , hini a gomzen diwarni emberr , arouez ur goanag nevez bennak , marteze , pa ziskouez un tamm karantez ha kenskoazell 'vit ar paourkaezh tud 'veldon-me n 'o deus netra ebet ken met santad o digenvez pa rafe stad dezho un nebeudig tommder deut eus Da varlenn hepken  , Maria , en o kenver ... "

                               ___

DAN AR WERN - TREIZH ( Dastumadenn divyezhek ) - I - Dremmoù Aelezed  - 5 - Maria ( Pedenn , 1990 ) - Pep gwir miret strizh - All rights reserved - Tous droits réservés . " TREIZH ( Traversée ) " , copyright 2022 .

                                            ___

Notennoù :

1 - "Kanv ar Bokedoù-Laezh " ( Le Deuil des Primevères , 1901 ) , eilvet klemmgan , gant Francis Jammes ( 1868 - 1938 ) , barzh ha romantour gall .

2 - "Dancing Shoes " , e-barzh albom " Nether Lands " , copyright 1977 Hickory Grove Music ( ASCAP ) - All rights reserved , gant Dan Fogelberg ( 1951 - 2007 ) .

3 - Job , 38 , 7 .

4 - " Kanennoù Bilitiz " * ( Les Chansons de Bilitis , 1894 ) , XII - Glav er Mintin ( La Pluie au Matin ) , gant Pierre Louÿs ( 1870 - 1925 ) , barzh ha romantour gall , sonaozet gant Claude Debussy ( 1862 - 1918 ) etre 1897 ha 1901 .

5 - Stumm kozh "An Erbeder " ( Le Passeur des Mondes ) , Trede Lodenn , XII , 3 - A-Drenv da Ouel Ishtar

( Derrière le Voile d 'Astarté ) .

6 - " Smarra ha Diaouled an Noz " ( Smarra ou les Démons de la Nuit , 1821 ) , gant Charles Nodier ( 1780 - 1844 ) , skrivagner romantel gall . 

* An Istor hag an Hêrezh I - Holen Mor IV - Goanag em Digenvez ( Envorennoù eus Amzer va Yaouankiz II ) - 2 - Kanenn Vilitiz - 16 a viz Du 1990 ( Adwelet : C 'hwevrer 2017 )  .

  Avent ( Pennad 1 )

  Heulienn Bryn Mawr ( Ar Gouezhadenn )

  ( Heuliad ar Sterenn 7 )

TREIZH 

( Dastumadenn divyezhek )

I - Dremmoù Aelezed

4 )   Laora *

" Piv oc'h ? Petra a rit aman ? N 'ho anavezan ket .
  Ha koulskoude , a gav din , ho anavezout a ran . "
ALAIN-FOURNIER ( 1886 - 1914 ) 

" Meaulnes Veur " , I , 15 .



      N'eo ket aes , er beure-man , steudan sifroù . 
Setu pell'zo , milvedoù , e kavan ar vuhez-se enoeüs hag hir ...
Bepred ar memes tud en ur burev ken sioul hag ur bez .
Pennkonter on , pebezh gloar !
Pa sonjan ... Hiziv , n'hellan ket tapout krog em sonjoù , pe gentoc'h derc'hel anezho , zoken .
C'hoant o deus , sur a-walc'h evidon , da vont da gantren war an toennoù lous ha gleborek , d'en em silan dre ar gwerennoù divoull evit distanan dindan skleurennoù glas un heol goanv o c'hoari toull-kuzh gant skeud ar c'houmoul du o vont e pilhoù .
       N'on ket deuet mat aman , dre ma'z on

ar " Rener ", da lavarout eo unan bennak etre ar pennrener hag an implijidi .
Ha den ebet ne blij dezhan ur beli rediet dre heg diouzh an diavaez , zoken kuzhet a-drek minc'hoarzhoù damantus , evel ma oar ober pep hini dre-man , ha me evel ar re all .
      Gortoz a ran , e damc'houlou an deiz war e ziskar , ne vern petra resis hag a vefe e penn all ar sal-man ken strizh , ne vefe ket tu din damveizan pal anezhan dreist-pouezus da dizhout , met lec'hiet a-us da zremm vrav ha dilavar va amezegez .
An hini eo hounnezh , o stouin , kehelus , damdeoget , war vern divent he faperachoù diene .
      Hag e ra van an holl-se da ziskouez diavaezioù ken sirius , pe ken tenval ?
En em c'houlenn a ran , a-wechoù ...
      Eveldon ... Gant va gwreg ha n' he deus netra muioc'h d'am larout eget ar skinwel , ha va bugale , ezvezant ken alies , gwelet ur wech an amzer e dibenn an devezh , o tont en-dro d'ar gêr , pell re ziwezhat d'am meno , o tegas ganto en o c'hambr yaouankizoù estranch , difarle , " teen-agers " a-vec'h merzet , nepred adwelet goude ...

      Hag ar re-se aman , paour-keizh ! Nasket int gant o boazioù pemdeziek ha nac'hidigezh o bezans wirion . Dilezet o deus o boud , da viken marteze , d'e guzhat n'ouzon ket e peseurt bed kevrinus , diwel . Ardivinkoù hepken int deut da vezan , sentus ha goullo , a labour a-dal din , hag a-zoare , evel just !
      Euzhusat hurlink !

Penaos kuitaat anezho ? Penaos tec'hout ac'han , hag en em zieubin ?
      Pezh na vo ket dinac'het a-hend-all , eo e sono kreisteiz bremaik an horolaj a-ispilh ouzh ar voger damvelen gant e dik-tak dic'houzanvus .
Naon bras am eus !

Kenderc'hel a ran da skrivan , koulskoude : ret eo bepred ober neuz ...
Naon du ma vo chenchet an traoù .
" Heman ' zo 'vel kezeg Benac'h : ne c'houlenn ken met boued ha beaj ! , a lare mamm-gozh en ur c'hoarzhin .

Yaouank e oan d'ar mare-se , amzer va dimezin , yaouank-flamm ha leun ag emdouelloù , " hegredik evel Inosant Ar Joli pa n'en doa bet tamm ebet d'e goan " , pezh a zo un dro-lavar em bro-me ( 1 ) .
      Ha breman ... Ne ran nemet gortoz ar Merc'her ...
      Neuze , hep mar ebet evel pep sizhun , e teuio an deiz-se ,  ha mall am bo c'hoazh , ur wech ouzhpenn , da gaout , e pakad al lizhiri ofisiel diniverus , ul lizher glas , skriverezet atav gant ur merk ispisiel warnan ...
Met hiziv , en deiz resis-se , ne vo ket

anezhan , rak evit ar wech kentan , da greizteiz hanter , e kejin gant Laora dirak ar Palez Bras !
Emgav 'zo ganeomp hon-daou , hag e welin , a-gevret ganti , diskouezadeg William Bouguereau : un daolenn a blij dezhi muioc'h eget ar re all , edo o paouez diskulian din , anvet " An Temptadur " ( 2 ) .

Biskoazh n'em boa klevet tra diwar-benn al livour-se , ret eo din anzav . N'anavezen ket e anv zoken . Pell diouzh an arz e vevan , re bell eus ar Gened , a zo saveteerez nemeti hor menozioù disteran .
      Gant Laora e vo dishenvel , sur .
Ur vaouez vuhezek eo ! Muioc'h ouzhin e vo , mui pe vui .
Labourat a ra evit ur gelaouenn vrudet , ha dav eo dezhi mont e pep lec'h evit skrivan he fennadoù-skrid ken dudius .
Gouzout a oar kalz traoù diwar-benn ar sevenadur , dre vras , kalz muioc'h egedon .
War a seblant , dre lenn he lizheroù , anavezout a ra ur bern tud a bouez e Pariz , c'hoarerien , politikerien , hag all ... N'ouzon ket c'hoazh !
     Ar c'hoant-se da vont war-raok , neketa , a vroudfe n'eus forzh pe galon wak , deut yen ha kalet evel an dir , hag a dommfe anezhi tamm ha tamm .
Evel ma voe degouezhet d'am hini , daoust din da vezan lezirek un tamm ivez .
Se , avat , ne lavaran ket !

Da gentan , ne gomprenen ket perak he doa skrivet d'ar c'helc'h " Ni Hon-Daou " .
War a seblante , e vefe bet aes dezhi kavout paotred a-zoare , speredek , dedennus .
N'hor boa ket kredet eskemman luc'hskeudennoù , met , a-viskoazh , em boa sonjet e oa-hi kaer-tre , re gaer , re goant zoken , evit un den didalvez , ur bureviad ken dister ha me .
" An Dekenn ( ar Pin-up ) ...

hag ar bureviad " , tenergan arnevez , pennad kentan !
      Respontet em boa d'he lizher , aon ganin evelkent na vefe bet graet goap ouzhin .
Ken dous e voe , en enep , en he respont , o tanevellan he digenvez kuzh , o kompren ken mat ac'hanon , hag o tiskouez bezan ken tost ouzh va hunvreoù glanan ! Dic'hortoz e oa !

Santout a rejomp diouzhtu e oamp graet evit bevan a-gevret , dorn-ouzh-dorn . 
      Siwazh , ken abaf e oan deut m'em boa divizet , mui pe vui , livan un tammig va doareoù ha va buhez !
Ha setu me troet e beajour-kenwerzh , o vont hag o tont e pevar c'horn ar bed , o redek broioù ha morioù da zivizout a-ziwar aferioù pouezus : re o tennan d'an urzhiataerezhioù , d'ar bankerezh , hag all ...
      Anat e oa deut , a-benn neuze , hor c'hudenn vras : kavout amzer vak evit kejan " evit gwir " hon-daou !

      Erru e oa ar gwall merc'her , en diwezh , gant e samm a enkrez , gwell eo din laret .
Rak aon am boa muioc'h-mui , a-feur ma tremene an eurvezhioù .
A-daol-trumm e tintas an horolaj , koun mat am eus : kreisteiz !
      D'an daoulamm , pe d'ar pevarlamm ruz , n'ouzon ket breman , ez eas va c'halon em c'hreiz evel ur marc'h diroll , ha va sonjoù a zeredas em fenn gant tizh o nerzh , henvel ouzh ur menez-tan !
Poent e oa mont kuit !
      Adwelout a ris , ur wech c'hoazh , film c'hwitet va buhez , p'edon o kerzhout dindan ar glav o litennin ken unton ha ken ingal eus an oabl , pe eus tu all ar bez , marteze ...
N'eo ket pell an hent , dre riboulioù

ar " metro " .
Hiroc'h a-walc'h , evelkent , dre m'em boa ezhomm da vont war va zreid , da stranin un tamm gant va sonjoù , horjellet gant an engroez , da chaokat ennon mil preder touellus a waskerezh bet lakaet da c'hlec'hian e don-donoc'h va bouzelloù , mesket gant ur c'hoant didruez a zroukrans a vefe , bremaik , un digoll din !

A-hed ar ruioù kinklet-kaer evit Nedeleg , evel e kildroennoù ur ster liesliv , sklerijennet-holl ha beuzet krenn en endro ar gouelioù , e tibune a-viliadoù bugale kozh deut d'o ment , o klask ur c'hoariell nevez bennak , pe oc'h hunvreal er freskijenn .
Edo pep hini o redek davet unan all evit un tremen hepken , tu pe du , tudennoù dihenchet o kerzhout hep pal , evel skeudoù digenvez o vont da gerc'hat o zonkadur , pe o klask ur ster d'ur pezh-c'hoari kevrinus na gomprenint ket , o tiduin didruez hag o vervel goustadik e trouzioù an didrouz .
The Sounds Of Silence ( 3 ) .
      Ya , tec'hout , ha degas ganeomp nemet hor pokoù : " Si , fuggire , e portarci solo i nostri baci ... "
Ar pezh a gan sarac'h delioù ar gwez war ar vali : finval a reont dindan an avel-walarn , evel va mouezh a zeufe enno d'az kervel , a-dreuz gweledvaoù da vugaleaj

e-kichen Roma . 
Ha va daouarn a flour c'hwek da vlev du , oc'h en em goll enno ...
Pell on bet ouzh da c'hortoz , Laora .

Ken pell ...

     Met a-us d'an dourioù tenval , en em welout a ran o tremen war Bont an Arzoù .
Bremaik e vo te , dirak an nor-dal , dizale e vi gwelet gant ur vrozh wenn hag

ur vantell zu , livioù Breizh , da c'houzoug gwarezet gant ur skerbenn ruz , evel goanag feuls un nevez-amzer adc'hanet !
Bremaik ...
      Tridan ' ra va c'halon , ur c'hlizienn enni , evel an douar o krenan , oc'h entanan hag o tarzhan evel an Etna pe ar Stromboli ...
Kridiennoù am eus , kreniennoù terzhienn .
Laora... Ar Palez Bras ...


     Deuet on en-dro d'am burev .
Kerzhet em eus kalz dindan ar glav . Sec'hed am boa , sec'hed bras ...
      E-pad eurvezhioù , em eus sellet pizh ouzh ar riblennoù-straed , soublet va fenn , o vont hep gouzout pelec'h , aman hag ahont , hep kompren ...
Evel ur foll pe un den gouez , em boa dirollet da zifronkan , da c'hoarzhin .
      Piv an diaoul en doa graet an taol-se ?
Petra 'oa c'hoarvezet gant va gwreg ? Piv en doa laret dezhi ?
      Perak e oa-hi o tougen dilhadoù gwenn ha du evel re Laora ,

gant ur skerbenn ruz-flamm ?
Seblantout a rae gortoz unan bennak , en he sav war an diri , o vutunin nervus , oc'h ober neuz da sellout ouzh liketennoù ar mirdi , dindan an disglavier am boa profet dezhi , pell a oa , e Venezia .
      Piv an diaoul ?...
     

                          ___

DAN AR WERN - TREIZH ( Dastumadenn divyezhek ) - I - Dremmoù Aelezed  - 4 - Laora ( 1984 ) - Pep gwir miret strizh - All rights reserved - Tous droits réservés . " TREIZH ( Traversée ) " , copyright 2022 .

                                            ___

Notennoù  :

1 -  Krennlavarioù tregeriat .

2 - William Adolphe Bouguereau ( 1825 - 1905 ) , livour gall : " Temptadur "  ( Tentation ,  1880 ) . 

3 - " The Sound Of Silence " , kanaouenn vrudet an daouad amerikan Simon &

Garfunkel . Copyright 1965 , Paul Simon - Pattern Music LTD , Sony Music / All rights reserved . 

* Ar Gejadenn - Kerzu 1984 - Breton Version / E Brezhoneg - Bet embannet da gentan war "Al Liamm " 234 ( Genver / C'hwevrer 1986 ) e Brezhoneg ha troet e Galleg da c'houde

( 1990-1993 , adwelet e 2022 ) .